Hidrosefali, beyin boşluklarında beyin omurilik sıvısının birikmesidir. Bu boşluklara “ventrikül” adı verilir. Belirtileri arasında kusma, halsizlik, baş ağrısı, başın büyümesi ve hatta nöbetler yer alabilir. Tedavisi uzun süreli rahatlama sağlayabilir. Yaklaşık bin bebekten biri, beynin ventriküllerinde aşırı beyin omurilik sıvısı birikmesine neden olan bu hastalık ile doğar. Bu durumun meydana gelişi, yani beyin omurilik sıvısı (BOS) birikimi beyne baskı uygulayabilir. Hidrosefali tedavisi ile genellikle, beyinde biriken beyin omurilik sıvısı miktarı azaltılabilir.
“Hidrosefali” terimi, iki Latince kelimeden türemiştir: hidro (su) ve kephale (kafa). Terim bazen “beyindeki su” olarak anılmaktadır. Hastalık “ventrikül” adı verilen beyin boşluklarında aşırı miktarda beyin omurilik sıvısı (BOS) birikmesi durumunun meydana gelmesi ile karakterizedir.
Hidrosefali tanısı ultrason, bilgisayarlı tomografi (CT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi görüntüleme testleri ile konur.
Bir çocuk bu rahatsızlık ile doğmuş olabilir ve bu durum doğuştan hidrosefali olarak adlandırılır ya da bu durum çocukta daha sonradan gelişir ve buna ise edinilmiş hidrosefali adı verilir. Her zaman için geçerli olmasa da hastalık, gelişimsel bozukluklar ya da kalıtsal (genetik) bozukluklar nedeni ile de meydana gelebilir.
Hidrosefali Belirtileri Nelerdir?
Hidrosefali belirtileri bebeklerde ve çocuklarda farklı olabilir. Bebeklerde hidrosefali belirtileri şunları içerir:
- Huzursuzluk
- Yorgunluk
- Uyuklama
- Sinirlilik
- İştah kaybı
- Kusma
- Bakışların aşağı kayması
- Ara sıra nöbetler
- Normalde olması gerekenden daha yavaş büyüme
Yaşı daha büyük çocuklarda:
- Baş ağrısı
- Görme ile ilgili problemler
- Zayıf koordinasyon ve dengesizlik
- Kişilik değişiklikleri
- Konsantre olamama
Hidrosefali Nasıl Oluşur?
Beyin omurilik sıvısı, ventriküllerde oluşan bir sıvıdır. Beynin ve omuriliğin etrafında dolaşarak onları korur. Aynı zamanda beyne besin gönderir ve atık ürünlerini uzaklaştırır. Kan dolaşımına emilir ve yerini yeni beyin omurilik sıvısı alır. Normal şartlar altında, beyin omurilik sıvısının beynin ventriküllerinde üretimi, dolaşımı ve emilimi arasında hassas bir denge vardır. Bu hastalık ise beyin omurilik sıvısının dağılımındaki bir dengesizliğin sonucudur.
Şu durumlarda ortaya çıkabilir:
Beyin omurilik sıvısı dolaşımı engellenmiştir, obstrüktif hidrosefali olarak bilinir, ya da kan dolaşımı yeterince beyin omurilik sıvısı almaz ve durum ise iletişim halindeki (obstrüktif olmayan) hidrosefali olarak bilinir. Normal basınçlı hidrosefali (NBH) ise beynin ventriküllerinde beyin omurilik sıvısı miktarında, kafadaki basınçta çok az artışla veya hiç artış olmadan artışın meydana gelmesidir; 60 yaşın üzerindeki yetişkinlerde daha sık görülür.
Hidrosefali Nedenleri
Hidrosefali nedenleri şunları içerir:
- Spina bifida – bir bebeğin omuriliği tam olarak gelişmediğinde ortaya çıkar.
- Akuaduktal Stenoz – beyin omurilik sıvısının serebral ventriküller arasında dolaşımı engellendiğinde ortaya çıkar.
- Hamilelik sırasında meydana gelen enfeksiyonlar
- Erken doğumun komplikasyonları (erken doğan)
- Beyinde kanama (felç veya kafa travması kaynaklı)
- Beyin tümörü
- Beyni etkileyen enfeksiyonlar
Hidrosefali Tedavisi Var Mı?
Hidrosefali tedavisi çocuğun yaşına ve hastalığın nedenlerine bağlıdır. Hidrosefali tedavisi, aşağıdaki iki ameliyat türünden birini içerebilir:
- Ventriküloperitoneal şant (hidrosefali şant) uygulaması: Doktorlar, beyin ventriküllerinden karın boşluğuna (karın içinde mide ve bağırsakların bulunduğu boşluk) uzanan küçük bir tüp yerleştirir. Tüp tamamen vücudun içinde, hemen derinin altındadır. Karın bölgesine ulaştıktan sonra beyin omurilik sıvısı kan dolaşımına emilir.
- Endoskopik üçüncü ventrikülostomi: Serebrospinal sıvı, üçüncü ventrikülün fundusundaki küçük bir delikten boşaltılır. Bu sıvı kan dolaşımına emilir.
Hemipleji Nedir? Hemipleji Rehabilitasyonu yazımızı okumak için yazı başlığının üzerine tıklayın!